پیشی گرفتن چین در تولید آلاینده های کربنی

همان‌طورکه اقتصاد متکی به کربن چین به‌سرعت رو به بهبود رفته، میزان تولید گازهای گلخانه‌ای این کشور نیز افزایش یافته است.آلودگی کربنی حاصل از اقتصاد وابسته به زغال‌سنگ چین سال گذشته از مجموع آلودگی کربنی ایالات متحده و اروپا و دیگر کشورهای توسعه‌یافته پیشی گرفت و به‌طرز خیره‌کننده‌ای ۲۷ درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای سرتاسر جهان را تشکیل داد.

پیشی گرفتن چین در تولید آلاینده های کربنی

با رشد اقتصاد چین در ۳۰ سال گذشته، تولید گازهای گلخا‌نه‌ای این کشور نیز افزایش یافته است و درحالی‌که آلودگی کشورهای توسعه‌یافته از سال ۱۹۹۰ به‌طور گسترده ثابت بوده، در چین بیش از سه برابر شده است. همچنین، از تولید فزاینده‌ی گازهای گلخانه‌ای در این کشور و جمعیت ثابت می‌توان رشد سریع سرانه‌ی تولید گازهای گلخانه‌ای را نتیجه گرفت. با سرانه‌ی ۱۰/۱ به‌ازای هر نفر، تولید گازهای گلخانه‌ای اندکی کمتر از میانگین ۱۰/۵ تن ۳۷ کشور عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) است.

به‌نقل از ارقام گروه پژوهشی رودیم، ایالات متحده با وجود تعهد دولت جو بایدن به رساندن میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به نصف تا سال ۲۰۳۰، با سرانه‌ی ۱۷/۶ به‌ازای هر نفر همچنان در رتبه‌ی اول جهان قرار دارد. دیگر کشورهای توسعه‌یافته در گزارش گروه یادشده شامل تمام ۲۷ عضو کنونی اتحادیه‌ی اروپا به‌همراه بریتانیا، استرالیا، کانادا، شیلی، ایسلند، ژاپن، کره، مکزیک، نیوزیلند، نروژ، سوئیس و ترکیه است.

محدودیت‌های سختگیرانه‌ی چین در اوایل دنیاگیری کووید ۱۹، به اقتصاد این کشور کمک کرد تا نسبتا سریع به وضع پیشین بازگردد و درنتیجه‌ی آن، رودیم برآورد می‌کند که سرانه‌ی تولید گازهای گلخانه‌ای چین در سال ۲۰۲۰ از میانگین کشورهای OECD پیشی گرفته است.

در چند سال گذشته، انتشار روبه‌رشد گازهای گلخانه‌ای در چین توجه رهبران سرتاسر جهان را به‌خود جلب کرده است. در سال ۲۰۱۸، حزب کمونیست چین ممنوعیت ساخت نیروگاه‌های جدید زغال‌سنگ را لغو و از آن سال سیاست‌هایش در این زمینه را تعدیل کرد.

هرچند چین شمار زیادی از پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی را نصب کرده است، سوخت‌های فسیلی همچنان انرژی بخش عمده‌ی صنعت و انواع حمل‌ونقل در این کشور را تأمین می‌کنند. شبکه‌ی برق چین به‌ویژه به کربن وابستگی دارد؛ به‌طوری‌که نیمی از زغال‌سنگ جهان درون مرزهای این کشور سوزانده می‌شود.

چین در واکنش می‌گوید سوزاندن چنین مقادیر عظیمی از سوخت‌های فسیلی، ازجمله حقوق این کشور محسوب می‌شود؛ زیرا کشورهای توسعه‌یافته نیز در طول چند سده‌ی گذشته همین کار را کرده‌اند. این استدلال به‌کلی اشتباه نیست. درواقع، اقتصادهای توسعه‌یافته از سال ۱۷۵۰ بیشترین مجموع حجم گازهای گلخانه‌های (درحدود هزار گیگاتن) را تولید کرده‌اند. بااین‌حال، توسعه‌ی چین به‌معنی تبدیل سریع این کشور به بزرگ‌ترین عامل انتشار در سال‌های اخیر است.

به‌نقل از گزارش رودیم، چین در سال ۲۰۱۹، ۵۲ گیگاتن دی‌اکسیدکربن و گازهای گلخانه‌ای مشابه منتشر کرد و از سال ۱۷۵۰ درمجموع عامل تولید ۲۰۰ گیگاتن گاز گلخانه‌ای بوده است.

استدلال چین معتبر است؛ اما درعین‌حال این حقیقت را نادیده می‌گیرد که در ۳۰۰ سال گذشته، منابع تجدیدپذیر نظیر باد و خورشید در مقیاس مشابه با سوخت‌های فسیلی دردسترس نبودند. نیمی از مجموع تولید گازهای گلخانه‌ای OECD پیش از ۱۹۸۰ و در زمانی منتشر شد که باد و خورشید درمقایسه‌با سوخت فسیلی گران بودند. بااین‌حال، امروزه این اعداد تا حد زیادی تغییر کرده‌اند. در ایالات متحده، فعالیت ۸۰ درصد از نیروگاه‌های زغال‌سنگ این کشور از تعطیلی آن‌ها و نصب مزارع بادی و نیروگاه‌های خورشیدی هزینه‌برتر خواهد بود.

بهای انرژی خورشیدی در چین نیز در حال کاهش است. به‌نقل از گروه مشاوره‌ی وود مکنزی، آن‌ها انتظار دارند که در سال جاری هزینه‌ی ساخت نیروگاه‌های جدید زغال‌سنگ در چین از ساخت نیروگاه‌های تجدیدپذیر بیشتر شود. این افزایش قیمت می‌تواند سرمایه‌گذاری چین در سایر نقاط جهان را به‌خطر اندازد؛ زیرا این کشور بزرگ‌ترین تأمین‌کننده‌ی مالی و سازنده‌ی نیروگاه‌های زغال‌سنگ در خارج از مرزهایش محسوب می‌شود.

تعهد چین به پیمان پاریس بیان می‌کند که این کشور آلودگی کربنی خود را در سال ۲۰۳۰ به اوج خواهد رساند و تا ۳۰ سال بعد به انتشار صفر خالص کربن (کربن‌خنثی) دست خواهد یافت. به‌نقل از تحلیل مستقل کلایمت اکشن ترکر، این اهداف دست‌یافتنی به‌نظر می‌آیند. بااین‌حال، این گروه می‌گوید به‌منظور دستیابی به هدف گرمایش ۲ درجه‌ی سانتی‌گراد در توافق‌نامه، اهداف چین به‌شدت ناکافی هستند.