کشف راز پرانرژیترین انفجارهای کیهانی
درخشانترین انفجارهای کیهان موسوم به انفجارهای پرتوی گاما (GRB)، میتوانند حاصل مرگ ستارههای کهن و سالخورده و دوردست باشند.
انفجارهای پرتوی گاما (GRB) درخشانترین و پرانرژیترین انفجارهای جهان هستند. درخشش یک GRB میتواند به یکمیلیون تریلیون برابر درخش خورشید برسد. دانشمندان هنوز به دلیل واقعی این انفجار پی نبردهاند.
دلیل این مسئله دوربودن بیش از اندازهی GRBها از زمین است؛ بهطوریکه فاصلهی آنها به چندمیلیارد سال نوری هم میرسد. گاهی کهکشان میزبان GRB بهقدری دور است که گویی انفجار از میان تاریکی یا آسمان خالی میدرخشد و چند ثانیه بعد ناپدید میشود. این انفجارهای پرتوی گاما معروف به انفجارهای آسمان خالی بیش از ۶۰ سال بهصورت رازی کیهانی باقی ماندهاند؛ اما حالا در پژوهشی جدید که در ۱۵ سپتامبر در مجلهی Nature منتشر شد، توضیح ریاضی جالبی برای این انفجارهای قدرتمند ارائه شده است.
براساس یافتههای پژوهش یادشده که به مدلسازی واکنش بین پرتوهای گاما و دیگر منابع قدرتمند انرژی مثل پرتوهای کیهانی پرداخته است، تمام انفجارهای آسمان خالی میتوانند نتیجهی انفجارهای عظیم ستارهای در دیسکهای کهکشانی دوردست باشند. مت راث، مؤلف ارشد پژوهش و اخترفیزیکدان دانشگاه ملی استرالیا در کانبرا میگوید:
ما به مدلسازی انتشار پرتوی گاما از تمام کهکشانهای جهان پرداختیم و متوجه شدیم کهکشانهایی با ستارههای در حال تولد عامل اصلی انتشار بخش زیادی از پرتوهای گامای آسمان خالی هستند.

کشف راز پرانرژیترین انفجارهای کیهانی
نقشهای از آسمان در طیف گاما که با تلسکوپ فرمی ناسا ثبت شده است. GRBهای آسمان خالی در قسمت بالا و پایین مرکز نقشه ظاهر شدهاند که مرکز کهکشان راه شیری را نشان میدهد.